Stepped Care+®

Een belangrijk middel wat wij gebruiken is het Stepped Care gedachtegoed, toegepast op de ouderenzorg. Stepped Care+® is een denkwijze om 'anders organiseren' te implementeren. Het is geen methodiek of een losstaand concept, wel wordt het vaak opgenomen in de organisatievisie.  Het is een inrichtingsprincipe en integraal model om structuur en cultuur vorm te geven in de VVT. 

Geschiedenis

Het Stepped Care gedachtegoed in de gezondheidszorg streeft naar efficiënte en effectieve zorg door verschillende interventieniveaus aan te bieden. Stepped Care is van origine een benadering waarbij zorgverleners beginnen met de minst intensieve en minst ingrijpende interventies, en pas naar andere interventies gaan als dat nodig is. Het doel is om zorg op maat te leveren en middelen doeltreffend in te zetten, maar vooral met respect voor de eigen wensen en mogelijkheden van de cliënt. Dit was voornamelijk gericht op de GGZ en op thuiswonende cliënten. Wereldwijd wordt de  Stepped Care benadering geïmplementeerd in diverse lagen en vormen in verschillende zorgsystemen, met positief effect voor cliënt en organisatie. Het is door ons integraal toepasbaar gemaakt voor de VVT-sector:  Stepped Care+®

Terug naar de basis

Niet iedereen heeft dezelfde intensieve zorg nodig; sommige mensen hebben baat bij lichtere interventies, terwijl anderen intensievere behandeling nodig hebben. Stepped Care+® sluit aan bij de cliënt, om hen zoveel als mogelijk onafhankelijk te maken van zorg, maar sluit ook aan bij de druk op het gezondheidszorgsysteem om kosteneffectiever te worden. Zo kunnen beschikbare middelen en mensen efficiënter worden ingezet zonder afbreuk te doen aan de zelfredzaamheid van de cliënt, professionaliteit van de medewerker en zorgkwaliteit.

Stepped Care+® is een manier van werken waarmee hulpverleners ouderen helpen hun eigen leven te leiden, er wordt gestart met de minst intensieve interventies, die worden uitgevoerd bij voorkeur door cliënten zelf, met reablement als uitgangspunt, opvolgend door mantelzorgers, helpenden, welzijnsmedewerkers en verzorgenden. Pas wanneer dat nodig is, wordt overgegaan naar meer intensieve zorg, zoals verpleegkundige zorg en indien nodig behandeling. De zorg vindt daarmee stapsgewijs plaats: 'Stepped Care', ofwel getrapte zorg.

Leersessies en Proces

begeleiding

Stepped Care+®

Om het principe van dit gedachtegoed te begrijpen, te implementeren en te borgen worden, Stepped Care+® leersessies gegeven. Deze sessies versterken de samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals, terwijl tegelijkertijd de organisatie wordt verstevigd door procesbegeleiding. Hierbij wordt continu getoetst of de implementatie van Stepped Care+® aansluit bij de visie en strategie van de organisatie, en verankeren we de materie middels procesbegeleiding: een mix van intervisie, advies en coaching van kernspelers. We betrekken en versterken alle zorg- en behandelfuncties en geven back-up aan management, directie en bestuur.

 Waar  leidt dat toe:

• Een bewustwordingsproces van optimale inzet van de eigen kennis en kunde bij medewerkers.
• Professionaliseren aan de hand van diploma’s versus actuele functiebeschrijving en daadwerkelijk uitvoerende taken. Het versterken van kennis, vaardigheden en bevoegdheden. 
• Medewerkers worden getraind in het herkennen van signalen die wijzen op de noodzaak van intensievere zorg.
• Het verrichten van zorg en behandeling door de juiste persoon op de juiste plaats en op het juiste moment, met taak- en rolzuivering als resultaat.
• Het versterken van onderling vertrouwen tussen zorgteam, behandelaren, lijn- en ondersteuningsfuncties.
• Compacte overzichtelijke zorg- en behandelmodellen, communicatielijnen en afspraken.
• De focus verschuift van controle naar eigen regie en vertrouwen in vakmanschap.
• Het creëren van de overgang van aanbodgericht naar vraaggericht werken.
• Van reactief naar proactief werken.
• Een optimale benutting van zorg- en behandelcapaciteit en dus werklast vermindering.
• Doorontwikkeld leiderschap in een lerende organisatie.
• Een cultuuromslag waarin betrokkenen de waarde van hun bijdrage erkennen en waarin samenwerking en coördinatie centraal staat.
• Stepped Care+® haalt de dynamiek van het ‘redden’ eruit en brengt de daadwerkelijke verbinding terug tussen zorgverlener en cliënt.

Wanneer een ieder vanuit hernieuwd vertrouwen en kracht zijn rol en positie in neemt, vindt er automatisch een verschuiving plaats ten goede van medewerkersgeluk en welzijn en kwaliteit van zorg voor de cliënt.

Resultaten

Door de jaren heen is internationaal onderzoek verricht naar de effectiviteit Stepped Care modellen in de GGZ met positief resultaat voor organisaties en cliënten. Inmiddels hebben wij in de ouderenzorg in Nederland Stepped Care+®  trajecten doorlopen met een zeer gunstig resultaat.

• Inzet reductie behandelaren en kostenreductie ten aanzien van behandelaren en paramedici met meetbare impact in aantoonbare businesscases.
• Het zorgt ervoor dat medische en medisch-specialistische zorg toegankelijk blijft, omdat alternatieven en minder intensieve  of  andere vormen van zorg, zoals welzijn al vaak volstaan.
• Er is een bewustwordingsproces van eigen functioneren, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden tot stand gebracht bij medewerkers.
• Het biedt houvast voor het ontwikkelen van eigenaarschap, het nemen van verantwoordelijkheid, en het heeft de handelingsverlegenheid verminderd.
• Er wordt proactief gewerkt met meer focus op welzijn en comfort voor de cliënt.
• Zorg en behandeling worden afgestemd op de zorgvraag en wensen van de cliënten, waardoor de focus verschuift van cure naar care.
• Vakmanschap, eigenaarschap, deskundigheidsbevordering zorgen voor individuele leercurve en dus groei binnen teams en organisaties.
• Het schept duidelijkheid voor cliënten, naasten en medewerkers.
• De verbinding en samenwerking binnen teams en met behandelaren is versterkt.
• Er is een toename van werkplezier en het gevoel ‘ertoe doen’ wat leidt tot het behoud van medewerkers.
  

De toekomst

Voor alle zorgorganisaties waarbij we Stepped Care+® hebben geïmplementeerd, is er ruimte voor verdere doorontwikkeling om tot een bredere borging te komen. Hierbij wordt gedacht aan het gebruik van zorgtechnologie om zorg en behandeling waar mogelijk op afstand te bieden. Ook streeft men naar groei in interdisciplinaire samenwerking, vooral met andere behandelaren zoals huisartsen. Daarnaast is er ruimte voor taakherschikking tussen verschillende zorgprofessionals, zoals specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundig specialisten, GZ-psychologen en aanverwante behandel-begeleidingsfuncties, maar ook paramedici en welzijn worden hierin meegenomen. Er zal meer nadruk worden gelegd op preventie, o.a. door middel van advanced care planning ofwel proactieve zorgplanning. Mantelzorgers kunnen een integraal onderdeel worden van de zorg en een verdere ontwikkeling van het concept kan het leiden tot het samenbrengen van generalistische zorg en medisch generalistische zorg, wat kan resulteren in de vorming van een regionale behandeldienst.